APTEKA
Przejdź do treści

Badania w kierunku celiakii – jak szybko rozpoznać trwałą nietolerancję glutenu

Apteka internetowa i suplementy diety
Opublikowane według Natalia Jeziorska, testDNA w Artykuły · 22 Sierpień 2018
Tags: celiakiaobjawyceliakiitestyDNApredyspozycjegenetyczneglutendietabezglutenowa
    
Aż 95% chorych na celiakie nie zdaje sobie sprawy ze swojego stanu zdrowia [1]. Dlaczego? Ponieważ celiakia może wystąpić w każdym wieku, a jej objawy są często bardzo niespecyficzne. To z kolei utrudnia prawidłową diagnozę i opóźnia leczenie. W efekcie objawy choroby nasilają się, a chory jest narażony na coraz poważniejsze powikłania. Czy jest jakiś sposób na szybkie zdiagnozowanie celiakii? Na szczęście tak!

Najpierw zaobserwuj, czy masz objawy celiakii…

Celiakia daje bardzo różnorodne i często nietypowe symptomy. Może właśnie dlatego pacjenci czekają średnio 10 lat, zanim usłyszą prawidłową diagnozę [2]. W przypadku dzieci objawy celiakii skupiają się przede wszystkim wokół układu pokarmowego, powodując ból brzucha, wymioty, biegunkę i wzdęcia. U dorosłych objawy celiakii są mniej oczywiste. Mogą wystąpić bóle mięśni i stawów, zaburzenia płodności, przewlekle zmęczenie, uporczywe bóle głowy i zmiany skórne. Tego typu symptomy raczej trudno powiązać z celiakią, która jest przecież chorobą zapalną jelit, nie zaś chorobą skóry czy stawów. Skąd więc biorą się wszystkie te dolegliwości?  

Celiakia jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym, która powoduje, że po spożyciu glutenu (białka występującego m.in. w życie, jęczmieniu i pszenicy) kosmki jelitowe zaczynają być atakowane przez organizm. Te niewielkie struktury obecne wewnątrz jelita cienkiego wyłapują składniki odżywcze z pokarmu oraz substancje zawarte w lekach. Uszkodzenie kosmków skutkuje niedoborami wielu ważnych witamin i minerałów, co ma niekorzystny wpływ na cały organizm. Kondycja skóry ulega pogorszeniu, podobnie jak kondycja włosów i paznokci. Chora osoba zaczyna też odczuwać zmęczenie i apatię, doskwierają jej uporczywe bóle różnych części ciała – głowy, mięśni czy stawów. Nierzadko pojawiają się także problemy z poczęciem dziecka i utrzymaniem ciąży. Ale to oczywiście tylko niektóre z możliwych symptomów.  

Celiakii nie da się jednak zdiagnozować na podstawie samych objawów. Wielu pacjentów nie skarży się na żadne dolegliwości, a ich choroba przebiega w ukryciu. Z tego względu diagnostyka celiakii nie może opierać się wyłącznie na obrazie klinicznym. Konieczne są dodatkowe badania.  

Jak rozpoznać celiakię – zacznij od testów DNA…

Diagnostykę celiakii powinny otwierać testy DNA, które uzupełnia się potem ewentualnie o badania serologiczne i biopsję jelita cienkiego (w ostateczności). Postępując zgodnie z tym schematem możemy znacznie skrócić całą diagnostykę. Dlaczego?  

Celiakia jest chorobą, do której trzeba mieć predyspozycje genetyczne. Trwała nietolerancja glutenu występuje bowiem wyłącznie u osób posiadających geny z grupy HLA, konkretnie HLA-DQ2 (DQ2,2; DQ2,5) i HLA-DQ8. Ujemny wynik badania genetycznego będzie więc praktycznie w 100% wykluczał celiakię - dodatni potwierdza ją z dużym prawdopodobieństwem. Z tego względu badania genetyczne w kierunku celiakii są rekomendowane przez Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN).

Pozostałe badania, w tym testy serologiczne i ewentualnie biopsję jelita cienkiego, powinno się wykonać dopiero po otrzymaniu dodatniego wyniku testu genetycznego. Tak, aby nie narazić się na dodatkowe koszty i zbędny stres. Warto dodać, że do zdiagnozowania celiakii wystarczą już dwa pozytywne wyniki badań. Jeśli test genetyczny ujawni obecność charakterystycznych genów, a test serologiczny wykaże podwyższony poziom przeciwciał – można zrezygnować z nieprzyjemnej biopsji jelita cienkiego.  

Zanim wprowadzisz dietę bezglutenową – potwierdź celiakię!

Przejście na dietę  bezglutenową przed rozpoznaniem celiakii może utrudnić całą diagnostykę. Dieta bezglutenowa skutkuje bowiem obniżeniem poziomu przeciwciał typowych dla celiakii, co może zafałszować wyniki badań serologicznych. Dlatego też z dietą bezglutenową nie należy się spieszyć. Ważne, aby najpierw otrzymać diagnozę, a potem dopiero wprowadzać leczenie w postaci diety bezglutenowej. Dzięki niej chora osoba może uchronić się przed powikłaniami związanymi ze szkodliwym działaniem glutenu.  

Źródła:  
[1] M. Pawlaczyk, S. Milewska, A. Rokowska-Waluch, K. Korzeniowska, Leczenie dietetyczne w celiakii i opryszczkowatym zapaleniu skóry, „Farmacja Współczesna” 2012, 5, s. 10.
[2] H. Giezowska, D. Giezowski, Choroba trzewna – patogeneza, diagnostyka, leczenie i możliwości działań profilaktycznych, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2014, 95 (4), s. 823.

Autor: Natalia Jeziorska, testDNA, www.testdna.pl  
Zdjęcie: © Ian Allenden/ 123rf.com


Nie ma jeszcze żadnych recenzji.
0
0
0
0
0

Wróć do spisu treści